Mjaft
nga personalitetet që kanë shërbyer për gjigandët e medias amerikane e
përmendin herë pas here kontributin e spikatur të reporteres nga Shqipëria.
Nexhmija,
lindi në një familje toske, siç thoshte ajo në gjallje, diku në vitin 1914 dhe
u rrit në qytetin e vogël të Libohovës dhe në Tiranë. Them diku, se ajo vet
pretendonte se kishte lindur në vitin 1917. Babai i saj Mustafa Zaimi ishte
njëri nga zyrtarët e lartë të qeverisë osmane. Kishte një motër, Hanifen dhe dy
vëllezër, Mehmetin dhe Hiqmetin. Ky i fundit vdiq i ri nga një sëmundje në
mushkrive,
Nexhmija,
bashkë me një vëllanë e saj, Mehmetin ndoqën një shkollë të drejtuar nga
misionarë amerikanë të Kishës Protestante (Presbyterian). Nëna ime ka qenë ndër
gjashtë vajzat e para në Shqipëri, që në atë periudhë shkuan në shkollë të
mesme. Kjo ishte një zgjedhje e saj në kundërshtim me dëshirën e prindërve, të
cilët bënë ç’është e mundur për të mos e lejuar të vazhdonte studimet. Edhe më
herët Nexhmija kishte dalë në kundërshtim me dëshirën e prindërve. Kur ishte
diku 13 apo 14 vjeçe, familja e urdhëroi të vinte perçe, por ajo e refuzoi dhe
e hodhi atë nga dritarja, duke shkaktuar një skandal në Tirane.
Sipas
traditës së asaj kohe, kur ishte 16 vjeçe, me detyrimin e prindërve u martua me
një burrë shumë më të vjetër se ajo, martesë që nuk u konsumua kurrë, pasi ata
nuk jetuan bashkë për asnjë çast. Pas vdekjes së nënës së saj, Nexhmija mundi
të largohej nga Shqipëria për në SHBA, falë lidhjeve me një sponsore
protestante nga Nju Xhërsi. Këto lidhje pra, me zonjën Jesse Munger, i krijuan
hapësirat, madje edhe komoditetet e nevojshme për të ndërtuar një jetë të re.
Pas
rrugëtimit me anije për në Nju Jork, punoi për pak kohë në shtëpinë e zonjës
Munger, ndërkohë që më vonë filloi studimet në Kolegjin e Wellesley-it,
universitet ky, nga më prestigjozët dhe më të famshmit për femrat në atë kohë.
Kështu, ajo u bë e para grua shqiptare që shkoi në universitet, me gjithë
kundërshtimin e madh të familjes dhe pavarësisht zakoneve shqiptare.
Në
“Wellesley” Nexhmija përvetësoi anglishten në mënyrë të përshpejtuar dhe u bë
studente e nivelit A, që do të thoshte e nivelit shkëlqyeshëm. Gjatë katër
viteve në këtë universitet, ajo shkroi një libër që u vlerësua jashtëzakonisht
në atë kohë dhe u shit në mënyrë rekord. Libri quhej “Bija e shqiponjës”.
Ajo,
menjëherë pas diplomimit, nisi sërish studimet në një tjetër universitet, madje
po kaq të famshëm sa dhe ai. Në Universitetin e Kolumbisë u diplomua për
gazetari. Gjatë kësaj periudhe, ajo u njoh dhe u martua me Henry M. Margolis,
një jurist nga Nju Jorku, i cili merrej me administrimin e hoteleve dhe pronave
të tjera. Bashkëjetesa e tyre ishte e shkurtër dhe produkt i saj ishte një
fëmijë i lindur në shkurt të vitit 1943, me emrin Erik Skënderbeg Margolis.
Pra, unë djali i vetëm i tyre.
Pas
Luftës së Dytë Botërore, Nexhmija shkoi në Itali, ku punoi për disa vjet, duke
ndihmuar shqiptarët dhe refugjatët e tjerë, të cilët kishin emigruar në Itali.
Ajo kaloi disa kohë në Kalabri duke investiguar historinë e shqiptarëve
arbëreshë dhe dialektin e tyre të shqipes mesjetare. Pikërisht për punën me
refugjatët dhe kontributet e jashtëzakonshme që ofroi në ndihmë të tyre,
Nexhmija u bë “Comandatoressa della Coronna d’Italia”, që do të thotë
“Komandante e Kryqit të Kuq të Italisë” dhe iu dha një nga medaljet italiane më
të larta. Kjo është, si të thuash, historia e dekorimit të nënës time nga
autoritetet italiane. Për vitet kur ajo ka shërbyer në atë zonë ajo ka lënë
edhe shumë shënime, në të cilat ka regjistruar kronikën e plotë të aktivitetit
të saj në Itali pas Luftës së Dytë Botërore.
No comments:
Post a Comment